Izložba „Putne isprave Jevreja“ u Arhivu Vojvodine

Svake godine se predstavlja jedna tema, a ovog puta se radi o putovanjima Jevreja, o vandrovkama i kalfenskim knjižicama i torbarskim knjižicama izdavanim za putovanja pre dva veka. Koautorka izložbe Ljiljana Bubnjević je navela da se Srbija i ove godine odazvala pozivu Evropske asocijacije za očuvanje i promovisanje jevrejske kulture i nasleđa te da se pomenuti program održava u organizaciji Jevrejske opštine Novi Sad i Arhiva Vojvodine. Posetioci izložbe će imati priliku da vide originalne predmete iz fondova i zbirki Arhiva Vojvodine, uz stručno tumačenje i zanimljive propratne sadržaje.

Predsednik Jevrejske opštine Novi Sad Mirko Adam otvorio je izložbu i naveo da se već 20 godina po Evropi organizuju kulturne manifestacije radi upoznavanja jevrejskog naroda.

– I dalje ima loših mišljenja pa je potrebno da se ljudi upoznaju s našim narodom, kulturom i baštinom jer svi su ljudi isti – naglasio je Adam za „Dnevnik”. – Razlika među ljudima postoji samo u tome da li je čovek pametan ili glupav, pošten ili nepošten, bez obzira na veru, naciju, poreklo. Svake godine je sve bolje te se nadam da će se tradicija nastaviti i da ćemo uvek imati snage da organizujemo ovakve manifestacije.

Više o sadržaju izložbe rekla je autorka Olga Andraši, koja je naglasila da izložba daje veliki doprinos proslavi Evropskog dana jevrejske kulture. Ona je navela da su na izložbi jevrejska putovanja predstavljena kroz putne isprave Jevreja pre 200 godina na prostorima nekadašnje teritorije Habzburške monarhije, s područja Novog Sada, Subotice, Topole, današnje Mađarske.

– To su vandrovke, kalfanske knjižice, koje su mlade kalfe dobijale da bi mogle da putuju po Evropi i stiču više znanja o budućem zanatu, a drugo su torbarske knjižice, koje su dobijali oni najniži trgovci po poreskoj osnovi da bi mogli da idu da prodaju, od kuće do kuće, noseći sa sobom na leđima ili na ramenima robu koju su prodavali i na taj način obilazili našu Vojvodinu – istakla je Olga Andraši. – Pomenute putne isprave, ujedno lični dokumenti, svedočanstva su jednog vremena u kojem su Jevreji na taj način bili prisutni u privrednom životu Vojvodine. Sve ono što stoji zapisano, za nas je svedočanstvo, ne samo vremena nego i života ljudi, kada je bilo čast učiti pošteno kod nekoga od starijih i kada su se pravila strogo poštovala.

Direktor Arhiva Vojvodine dr Nebojša Kuzmanović je istakao značaj izložbe u trenutku kada su, kako kaže, potpisani veoma važni sporazumi Republike Srbije i Sjedinjenih Američkih Država.

– Ova izložba u ovom trenutku, kada su potpisani važni sporazumi i kada će Srbija otvoriti ambasadu u Jerusalimu, za mene ima mnogo veći značaj, zato to nije obična izložba nego je susretanje srpskog i jevrejskog naroda nakon mnogo godina – istakao je Kuzmanović, i dodao da poslednjih godina dolazi do razumevanja i bliskosti između jevrejskog i srpskog naroda.

K. Ivković Ivandekić