INTERVJU Dušan Kovačević: Trajan otisak Novog Sada na mapi sveta

O tome kako Egzit sebe vidi u aktuelnom momentu, baš danas kada počinje 19. velika svetska žurka na Petrovaradinskoj tvrđavi, za “Dnevnik” govori direktor Egzit festivala Dušan Kovačević.

- Sa jedne strane jeste tačno da je društvena uloga Egzit festivala evoluirala, tačnije, proširila se, ali ono što je bila njegova misija još od početka, a to je povezivanje regiona, ostala je ista do današnjeg dana. Naime, imajući u vidu da su se na Petrovaradinskoj tvrđavi 2001. godine zbog Egzit festivala prvi put nakon ratnih devedesetih godina okupili mladi ljudi iz cele bivše Jugoslavije, može se reći da je to bilo prvo masovno okupljanje ovog tipa nakon razarajućeg ciklusa sukoba i govora mržnje - kaže Kovačević.

Novi Sad je kroz Egzit izašao u svet, a i svet je počeo da izlazi u Novi Sad. Kako ocenjujete otisak Egzita na mapi Novog Sada, nakon ovoliko godina?

- Jedno od nastojanja Egzit festivala od početka bilo je promovisanje Novog Sada u svetu, a vidljivi rezultati toga jesu osvajanje dve vrlo značajne evropske titule, Omladinske prestonice Evrope za 2019. godinu i Evropske prestonice kulture za 2021. godinu. Pre Egzita on se nije smatrao turističkom destinacijom, ali strani turisti su upravo zbog festivala počeli masovno da dolaze, pa je nakon nekoliko godina, tačnije krajem prve decenije 21. veka, formirana i Turistička organizacija Novog Sada. Pre 20 godina bilo je nezamislivo da jedan od najcenjenijih turističkih magazina na svetu Lonely Planet, stavi Novi Sad među deset najatraktivnijih gradova na svetu, što je ogroman pomak u vidljivosti jednog grada na globalnom nivou. Nezamislivo je bilo i da se Novi Sad i jedna muzička manifestacija iz ovog grada preporučuju i pominju u svetskim medijima kao što su „Gardijan“, CNN, „Forbs“ i „El Pais“. Sa prestižnim titulama, među kojima su Omladinska prestonica Evrope i Evropska prestonica kulture, otisak Novog Sada na mapi sveta dobija i jednu novu dubinu, pa se znatno primećuje rast turizma u gradu, što će tek kulminirati u narednim godinama.

Kakvi su ciljevi Egzit festivala kao aktera u društvu Srbije?

- Pored regionalnog aspekta, Egzit ima društvenu misiju i na nacionalnom nivou, pa je realizovano na desetine akcija i projekata. Izdvojio bih humanitarnu akciju „Asovi za decu“ u kojoj je prikupljeno 120.000 evra i izgrađeno je bolničko krilo u Nišu za decu obolelu od raka. Takođe, svake godine mladim talentima dodeljujemo nagrade „Youth Heroes“, kako bismo ih dodatno podstakli da napreduju, ali i da bismo im dali medijski prostor koji zaslužuju. Tu je i niz drugih edukativnih kampanja, kao što je nedavno pokrenuta kampanja „Stay Clean“ koja na inovativan način mlade informiše o štetnosti narkotika.

Gradimo tvrđavu mira i tolerancije

Ne tako davno, identifikovali ste ponovni rast onih ideja, koje su dovele do Egzita kao odgovora na mržnju, izolaciju, isključivost... Da li je u pitanju zatvaranje istorijskog kruga, odnosno, da li će Egzit i u budućnosti biti tvrđava mira i tolerancije?

- Naš san je da se zaustave ciklusi sukoba i ratova na Balkanu, koji se ponavljaju na svakih nekoliko decenija, a cilj naše regionalne misije jeste da edukujemo sledeće generacije mladih ljudi koji će onda na poziv da uzmu puške u ruke i ratuju jedni protiv drugih, samo odmahnuti rukom i otići zajedno na pivo na nekom od Egzitovih festivala.      

Kako se Egzit pozicionira u svetu u odnosu na druge muzičke festivale? Pored promovisanja muzičkog programa, Egzit se često u nekim od svojih društvenih kampanja obraća svetski uticajnim pojedincima, kao i posetiocima iz stranih zemalja.

- Očuvanje planete i promovisanje mira nesumnjivo su teme od globalnog značaja, a aktivnosti na ova dva polja bile su temelji mnogih festivala, kao što je Woodstock. Ta misija se kod većine negde izgubila, dok je Egzit jedan od retkih festivala koji je i nastao iz društvenog aktivizma i to baštini, na šta se ponosimo. Kruna toga jeste saradnja sa legendarnom ikonom mirovnog pokreta Joko Ono i objavljivanje Prvog svetskog mira, gde smo povezali te dve društvene misije sa sloganom „Peace on Earth, peace with Earth“.

Egzit fondacija i sam festival izgleda da su neraskidivo povezani? 

- Egzit festival i njegova fondacija jesu povezani, jer je nama društvena misija pođednako važna koliko i muzički deo. Ovaj deo koji jeste vidljiviji, glasniji i popularniji, ali je upravo to misija festivala od samog početka – da koristi muziku i zabavu kako bi se prenela vrlo značajna poruka.

Festival je prešao i regionalne granice, a da li je poruka ostala ista?

- Poruka je od početka ista, kao i osnovni cilj gradnje kulturnih mostova u regionu. Nažalost, dvadeset godina kasnije, svedoci smo da je ta misija povezivanja regiona potrebnija nego ikada u ovom veku i upravo zbog toga je Egzit 2016. godine pokrenuo platformu „Tihe balkanske većine“ sa ciljem da okupi sve uticajne glasove razuma iz regiona koji su protiv podizanja nacionalističkih tenzija i sukoba, pogotovo među mladima. Pored toga, ove godine je pokrenuta i „Share Love“ regionalna društvena kampanja, inspirisana činom mladog Zadranina Jura Zubčića, koji je jednim jednostavnim potezom ispravio grafit govora mržnje u natpis koji poziva na ljubav. U okviru „Share Love“ kampanje pozvali smo sve ljude da svojim dobrim delima ukažu na važnost zajedništva, jedinstva i kreiranja boljeg društva. Ciljevi ove kampanje i delanja platformi poput „Tihe balkanske većine“ jesu da se ohrabre glasovi većine, jer upravo većina i želi normalne međuljudske odnose u regionu, za razliku od glasne nacionalističke manjine. Egzit, kao neko ko ima snažan glas, ne samo u Srbiji, već i u čitavom regionu, pojačava glas zdravorazumske većine i ukazuje da je nacionalistička manjina ipak i dalje – u manjini. Pravi primer većine koja se buni protiv mržnje jeste gradonačelnica Supetra na Braču, Ivana Marović, koja se nije dvoumila da žestoko osudi napad navijača Torcide na dvojicu momaka srpske nacionalnosti i odmah je reagovala povukavši donaciju ovom klubu. Nakon „Youth Heroes“ nagrada, ona nas je inspirisala da uskoro pokrenemo i još jednu dodelu priznanja, u vidu nagrade za regionalno pomirenje i saradnju, kao još jedan korak dalje u davanju medijskog prostora ljudima koji to zaslužuju svojim dobrim i hrabrim delima, kako bi služili kao inspiracija i uzor pre svega mladima.    

Svetozar Krstić