Labris: Koraci ka tolerantnijem društvu od školskih dana

Smatramo da koraci ka tolerantnijem društvu koje neguje i ohrabruje različitosti među nama kreću još od prvih školskih dana. Postojeće gradivo je u velikoj meri pospešivalo diskriminaciju i socijalnu distancu prema LGBT osobama, i doprinosilo povećanju vršnjačkog nasilja na osnovu seksualne orijentacije i/ili rodnog identiteta, istakla je Jelena Vasiljević, programska koordinatorka u Labrisu.

Reč o udžebnicima „Zdravstvena nega 3”, za treći razred medicinske škole, „Interne bolesti sa negom 2”, za četvrti razred medicinske škole, „Neuropsihijatrija” za treći razred medicinske škole, „Dečija neuropsihijatrija sa negom” za četvrti razred medicinske škole, „Psihologija” za drugi razred gimnazija, „Psihologija” za treći i četvrti razred trgovinskih, ugostiteljsko-turističkih i škola za lične usluge.

Iz Zavoda za udžbenike rekli su da od 6 navedenih udžbenika, dva nemamo više u prodaji. To su knjige Jovana Bukelića „Neuropsihijatrija” za treći razred medicinske škole i „Dečija neuropsihijatrija s negom” za četvrti razred medicinske škole. Preostala četiri udžbenika nalaze se u prodajnom katalogu jer su ovi naslovi privremeno povučeni s tržišta da bi se izvršile ispravke njihovog sadržaja, a nakon toga, naslovi čiji sadržaji budu ispravljeni biće ponovo u prodaji - dodaje se u saopštenju Labrisa koje je na ovaj problem ukazalo još 2014. godine, ali nadležne institucije do sada nisu adekvatno reagovale, izgovarajući se radom na Zakonu o udžbenicima koji je trebalo da uredi i pravila popunjavanja i kontrole sadržaja objavljenog u udžbenicima. Posle žalbe Labrisa, u dva udžbenika ovi delovi su izmenjeni, dok u preostalih šest nisu sve do danas.

U spornim lekcijama seksualna orijentacija se svrstava u bolest, socijalnu devijaciju ili se negira u potpunosti i tretira se kao nenormalna varijacija seksualne orijentacije.

U decembru prošle godine podneli su set pritužbi Povereništvu za zaštitu ravnopravnosti zbog diskriminatornog sadržaja. Pritužbe su podnete protiv nadležnih institucija koje, i pored upućene opšte preporuke još 2014. godine, nisu uklonile niti preispitale delove udžbenika koji na krajnje homofobičan način opisuju LGBT zajednicu.

Organizacija ističe da LGBT zajednica i dalje spada u najugroženije kategorije našeg društva. Nasilje, govor mržnje i homofobični ispadi imaju, prema navodima Labrisa, svoje korene upravo u obrazovanju, odnosno nedostatku obrazovanja o LGBT zajednici, što proizvodi stereotipe i homofobiju.

Poverenica je nedavno ocenila da udžbenici sadrže nedostatke zbog kojih ne bi trebalo da budu u daljoj upotrebi i preporučila Ministarstvu prosvete, nauke i tehnološkog razvoja da preduzme mere kojim će se otkloniti diskriminatorni sadržaj i onemogućiti da se ovi udžbenici, dok se ne izmene, i dalje koriste u nastavi.

U Srbiji je istopolna seksualna orijentacija dekriminalizovana 1990. godine. Danas u Srbiji se prava LGBT osoba štite Ustavom Republike Srbije, Zakonom o radiodifuziji, Zakonom o javnom informisanju, Zakonom o radu, Zakonom o viskom obrazovanju, Zakonom o zabrani diskriminacije, Zakonom o mladima, Zakonom o zdravstvenom osiguranju i Krivičnim zakonikom. Strategija prevencije i zaštite od diskriminacije kao jedan od osnovnih ciljeva navodi borbu protiv diskriminacije koja se zasnivana seksualnoj orijentaciji. Zbog naglašene patrijarhalne matrice, uređeni zakonski okvir u Srbiji u većini slučajeva ostaje neprepoznat, a nasilje i diskriminacija prema LGBTTIQ populaciji smatraju se normalnim i uobičajenim.

E. D.