Kan: Počinje najprestižnija svetska filmska smotra

Mnogi filmski režiseri stoga smatraju da je bolje da im film igra u najsporednijem programu Kana nego na bilo kom drugom festivalu, uključujući Veneciju i Berlin.

Iako je često kritikovan da u program uvrštava uvek isti krug “pretplaćenih” miljenika, ovogodišnji Kan, 71. po redu, koji počinje večeras, po tom je pitanju doneo iznenađenje. Kad je koncem aprila direkcija na čelu sa selektorom Tijerijem Fremoom objavila službeni program, na tom popisu nije bilo nekoliko filmova za koje su „dobro obavešteni” krugovi  tvrdili da će se sigurno naći u konkurenciji, poput Majka Lija i njegove istorijske drame “Peterlo” ili ostvarenja Alfonsa Kuarona “Rim”. Tome treba dodati i činjenicu da  neki od prestižnih kanskih mezimaca istina dolaze na festival, ali van konkurencije, poput Gaspar Noe i njegovog “Klimaksa”.

Elem, u trci za Zlatnu palmu je ukupno 21 film, od kojih su samo tri režirale žene, a tek je jedan debitant - Egipćanin A.B. Shawky s filmom “Yomeddine”. Takođe, primetno je da u konkurenciji ima jako malo američkih filmova (samo dva), i da je nikad više azijskih (čak sedam, uključujući dva kineska i japanska).

U svakom slučaju, ovogodišnja festivalska konkurencija - čak i lišena brojnih gorepomenutih “pretplatnika” - donosi niz naslova redatelja koji su u Kanu pretodnih godina nagrađivani.

Najavljeno je prikazivanje filma “Teret” debitanta Ognjena Glavonića, s Leonom Lučevim u glavnoj ulozi, u nezavisnom paralelnom programu „15 dana autora”.

Tu su, recimo, pobednik iz 2014, turski reditelj Nure Bilge Džejlan, s novim filmom “Drvo divlje kruške”, ili dvostruki oskarovac, Iranac Asgar Farhadi, koji je novi film “Svi znaju” snimio u Španiji, i to sa Penelope Kruz i Havijerom Bardemom. U konkurenciji je i doajen francuskog novog talasa Žan-Lik Godar, koji (zanimljivo, ali istinito) nikad nije pobedio u Kanu, no stalno je tu s novim filmovima, pa i ove godine s ostvarenjem “Knjiga slika”.

Prvoborac afroameričkog filma Spajk Li svojevremeno je, 80-ih godina prošlog veka, upravo u Kanu stekao reputaciju, no dugo ga nije bilo na festivalu, a sad se vraća u konkurenciju, i to s kriminalističkim filmom “Blackklansman” o afroameričkom detektivu koji se uspe ubaciti u redove Kju-kluks-klana u Koloradu. U konkurenciji je takođe i najslavniji režiser tzv. šeste generacije kineskog filma Žia Čžanke, a njegov film “Pepeo je najčišće belo” najavljuje se kao raskošna i skupa art-epopeja.

Žirijem, koji će imati pet žena i četiri muškarca, predsedavaće glumica Kejt Blančet.

U njemu će biti i kineski glumac Čang Čen, američka scenaristkinja Ava Duverne, pevačica iz Burundija Kađa Nin i ruski reditelj Andrej Zvjagincev, američka i francuska glumica Kristen Stjuart i Lea Sedu, kanadski reditelj Deni Vilnev i francuski Robert Gedigijan.

Ipak, ako u Kanu postoji film koji filmofili iščekuju s najviše zaintrigiranosti, onda je to svakako ostvarenje koje zatvara festival, i to van konkurencije. Reč je o filmu “Čoveku koji je ubio Don Kihota”, kojem je legendarni montipajtonovac Teri Gilija posvetio 19 godina života. Njegova verzija Servantesovog romana začeta je još 1998, da bi film na koncu bio uavršen dve dekade kasnije, i to u verziji kojoj igraju Adam Drajver i Džonatan Prajs. No, još nije izvesno da će film i biti prikazan, jer je jedan od bivših producenata filma, zbog nerazrešenih računa, zatražio sudsku zabranu projekcije

M. S.