Dani Miloša Crnjanskog u Ilandži
ILANDŽA: Decenijama unazad meštani Ilandže u alibunarskoj opštini, predano organizuju manifestaciju „Dani Miloša Crnjanskog” posvećenu književnom velikanu koji je ovo selo ovekovečio u putopisima i drugim delima.
Crnjanski nije rođen u „Ilanči”, (kako je zvao ovo selo), već su ga sa tri godine roditelji doveli iz Čongrada u Mađarskoj. Ovde je provodio leta sa vršnjacima u mestu, pikajući krpenjaču, potom i „fuzbal“ koji je celog života voleo. Seoske devojke su ga krišom gledale, a ostalo je zabeleženo da je onako visok i tanan bio zagledan u daljinu i nikog nije primećivao. Bio je pravi gospodin, kakve nisu imale priliku da viđaju.
Za ovu, 124. godišnjicu rođenja Crnjanskog potrudili su se posebno učenici ovdašnje škole, koja nosi njegovo ime. Fasadu krasi veliki mural s likom pisca, ali i simbolima seoba našeg naroda, njegove velike inspiracije. Đaci su imali brojne sportske susrete, najviše u fudbalu, pisali su literarne radove, čitali njegove pesme, odlomke iz romana, crtali zamišljene prizore stare Ilanče Crnjanskog, samog pesnika i nastojali da svog glavnog junaka približe današnjim mladim generacijama i meštanima.
Od svega toga pomalo bilo je i na gala svečanosti u ovdašnjem Domu kulture koju s uz pomoć Opštine Alibunar organizovali Centar za kulturu i Turistička organizacija koja nastoji da Ilanču Crnjanskog afirmiše i kao dobru đačku turističku destinaciju. Brojne goste sa strane predstvnike lokalne samouprave i meštane u prepunoj Sali pozdravio je predsednik Skupštine opštine Alibunar Siniša Gavrančić. Rekao je da Crnjanski nije rođen ovde, ali ovaj narod pamti da je kao zreo čovek, koji je stasao u ovim krajevima, ostavio neizbrisiv pečat u istoriji srpske književnosti.
Glumac Aleksandar Dunić izveo je monodramu „Mudri i junački vojvoda Janko Katić“. Bio je tu i publicista Dragoslav Živojinov poznat po tekstovima o vezama Crnjanskog sa ovim selom. Svečanost se završila polaganjem venaca i cveća kraj nekadašnje porodične kuće Crnjanskog. Član Upravnog odbora Zadužbine Miloš Crnjanski iz Beograda profesor Novo Tomić je govorio kraj kuće porodice Crnjanski.
„Ovo je posebno mesto, mesto gde je Miloš Crnjanski hodao, stvarao...Samim tim je njegov ogroman trag ovde ostao. Mislim da kroz Ilandžu ne može da se prođe, da se taj trag ne oseti“, rekao je Tomić.
Tekst i foto: R. Jovanović