Svečana akademija „Slovo ljubve” u srednjovekovnoj Arači

Programu u porti crkve iz 13. veka prisustvovali su pokrajinski zvaničnici, kulturni radnici i predstavnici opštine Novi Bečej.

Predsednik Skupštine AP Vojvodine Ištvan Pastor, u svom obraćanju rekao je da istoriju uvek treba sagledavati objektivno i bez svojatanja i da se istorijske činjenice ne mogu prekrajati i natpisivati zarad dnevno-političkih potreba:

- Neki su mislili da sam svojim dolaskom izdao, odnosno prodao Araču, našu, mađarsku. Ali mislim da nisu u pravu, Arača je i dalje i mađarska i srpska i zajednička, jer govorimo o kraju 14. i početku 15. veka kad su Srbi i Mađari bili saveznici. Postojao je period kada je vlastelin ovog poseda bio jedan od najuticajnijih ugarskih političara, ali je to politika i to je prošlost. To je politika koja je danas postala istorija, jer svaka politika jednom postane istorija. Zato nije svejedno kakvu politiku danas vodimo, jer će ona isto tako postati istorija. Mislim da je sa tog aspekta važno voditi takvu politiku, koja će ovom neverovatnom srednjovekovnom zdanju vratiti puni sjaj, koja će značiti rekonstrukciju ovog objekta i koja će ga približiti posetiocima, građanima Vojvodine, Srbije i šireg prostora – rekao je Pastor.

U okviru programa svečane akademije „Slovo ljubve“ predstavljena je i knjiga dr Zoltana Čemerea pod nazivom „Arača: istorija iščezlog naselja“. Na obali Crne bare, u prostoru donjeg toka nekadašnje reke Galacke živelo je naselje, dok je živeo taj vodotok. Ovo naselje je bilo kulturno-religijski centar, zajedno sa bazilikom, koja je podignuta u 13. veku, kojoj je kasnije prizidan i manastir, negde u 14. ili 15. veku. To je bio franjevački samostan, koji je verovatno živeo sve do dolaska Turaka. Arača je u svojoj poslednjoj fazi, pred osvajanje Turaka, pretvorena u manje utvrđenje za odbranu. Prve decenije 15. veka predstavljaju zlatno doba ove varoši, kada je vlasnik Arače, ali i svih naselja bečejskog vlastelinstva bio despot Stefan Lazarević, koji je te posede dobio od kralja Žigmunda, pošto je pre toga uspostavljen vojno-politički savez u zajedničkoj borbi protiv Turaka.

Slovo ljubve“ na Arači realizovano je u okviru projekta Opštine Novi Bečej i programa „Gradovi u fokusu“.

- Nalazimo se na kulturnom dobru Republike Srbije koje je zajedničko. Arača bi trebalo da bude most koji povezuje hrišćanske narode, srpski i mađarski, iako su nam se, prema rečima gospodina Pastora, putevi nekada sudarali i razilazili, a nekada ne. No, istorija ne treba da se menja, treba je beležiti, zato i jesmo ovde, na ovom velelepnom objektu nekadašnje bazilike Arače, koji jeste katolički, ali je i čitavo šire naselje svojevremeno pripadalo Đurađu Brankoviću, što znači da je ovde zapisana i srpska i mađarska istorija – rekao je predsednik opštine Novi Bečej Saša Maksimović.

U okviru svečane akademije na Arači, tradicionalna književna nagrada „Despotica Angelina Branković“, kako smo već objavili, dodeljena je pesniku, književnom kritičaru, esejisti i antologičaru, Selimiru Raduloviću, za knjigu „Senka osmog eona“.

Radovan Vlahović, direktor Banatskog kulturnog centra, više je nego zadovoljan uspehom manifestacije „Slovo ljubve“ na Arači:

- Najznačajnija je činjenica da smo počeli da oživljavamo prostor kao što je Arača, koji je dugo godina samo jednom godišnje bio živ, kad se držala misa. Banatski kulturni centar će, u saradnji sa opštinom Novi Bečej, AP Vojvodinom i Republikom Srbijom, nastojati da u budućem vremenu ovaj prostor i ovu lokaciju duhovno oživi, da unese nove elemente i sadržaje, jer se pokazuje da imamo prekrasan ambijent i izgled samog hrama koji nam je ovom prilikom poslužio kao svetski jedinstvena scenografija.

Program svečane akademije uputpunili su prvak Srpskog narodnog pozorišta iz Novog Sada Miodrag Petrović, prvak Narodnog pozorišta iz Kikinde Branislav Čubrilo i ansambl za ranu muziku „Renesans“ iz Beograda.

D. Gurjanov